Przestępczość zorganizowana w Polsce po 1989 r. – Pruszków i Wołomin

Abstract

Upadek bloku wschodniego w 1989 r. doprowadził w Polsce do istotnych przemian społecznych, politycznych i gospodarczych. Destabilizacja państwa polskiego, przechodzącego transformację systemową, spowodowała rozwój zorganizowanej przestępczości, wykorzystującej słabość władzy oraz organów ścigania. Lata 90. XX w. to czas „świetności” dwóch grup wywodzących się z okolic Warszawy, które zdołały podporządkować sobie cały przestępczy kraj – Pruszkowa oraz Wołomina. „Mafijna dekada” Pruszkowa oraz Wołomina to czas budowania ogromnych fortun, spektakularnych wydarzeń oraz niezwykle krwawej wojny, niosącej za sobą wiele ofiar po obu stronach. Lata 90. XX w. to również czas wykorzystywania doświadczeń w celu wypracowania skutecznego systemu zwalczania przestępczości zorganizowanej. Przełomowym wydarzeniem stało się wprowadzenie w 1997 r. instytucji świadka koronnego – „skruszonego” przestępcy. To właśnie zeznania świadków koronnych – gangsterów zdecydowanych na obciążenie kompanów w zamian za darowanie win doprowadziły do spektakularnego końca Pruszkowa. Mowa tu przede wszystkim o Jarosławie Sokołowskim ps. Masa. To jego zeznania okazały się kluczowe w sprawach dotyczących najważniejszych gangsterów grupy pruszkowskiej. Niemniej wątpliwości pozostawia „nieskazitelność” Sokołowskiego jako świadka koronnego, mimo upływu blisko 20 lat od wspomnianych wydarzeń. Przykład Pruszkowa oraz Wołomina wskazuje na zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, jakie niesie za sobą przestępczość zorganizowana w okresie transformacji systemowej.