Wartości, style przywiązania i samoocena a materializm nastolatków

Abstract

Zgodnie z opracowanymi dotychczas modelami aspiracji materialistycznych, do ich rozwoju przyczynia się niski poziom poczucia bezpieczeństwa, który jest konsekwencją ekspozycji na wartości materialistyczne, jak również braku zaspokojenia podstawowych potrzeb psychologicznych (poczucia kompetencji, samoakceptacja, dobre relacje z innymi). Celem prezentowanego badania jest weryfikacja dwóch modeli, poprzez które poszukiwano roli samooceny jako mediatora: 1) preferowanych wartości i 2) związku stylów przywiązania z aspiracjami materialistycznymi nastolatków. W badaniu wzięło udział 169 adolescentów, których średnia wieku wyniosła 16,95 lat (SD = 0,69). Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skalę materializmu młodzieży (YMS) i Skalę samooceny Rosenberga (SES) oraz Portretowy kwestionariusz wartości (PVQ) (model 1) i Kwestionariusz Oceny Relacji dla Adolescentów (A-RSQ) (model 2). Wyniki badań własnych (model 1) potwierdzają dotychczas uzyskiwane rezultaty dotyczące związku materializmu z cenieniem wartości z obszaru umacniania ]a, jedynie jednak w zakresie wartości władzy. Uzyskany w modelu 2 wynik wskazuje, że z czterech badanych stylów przywiązania, tylko styl zaabsorbowany odpowiada bezpośrednio za obniżenie samooceny i wzrost poziomu aspiracji materialistycznych nastolatków, co potwierdza dotychczas opisywane przyczyny materializmu, ale i doprecyzowuje funkcjonowanie tego mechanizmu w okresie adolescencji.