Poczucie podmiotowości pracowników w organizacjach opartych na wiedzy. Gotowość do rezygnacji z podmiotowości wśród menedżerów korporacji międzynarodowych

Abstract

Poszukiwania skutecznych sposobów zarządzania przedsiębiorstwem w erze postindustrialnej doprowadziły zarówno teoretyków, jak i praktyków tego zagadnienia do stworzenia modelu zarządzania kapitałem ludzkim. Pracownik traktowany jest w tak zorganizowanym środowisku pracy nie jako wymagający ciągłego ograniczania koszt, ale jako oczekujący właściwych inwestycji i rozwoju kapitał. Zastosowanie modelu zarządzania kapitałem ludzkim jest możliwe tylko w elastycznej organizacji opartej na wiedzy. Relacje pracownicze w takim środowisku oparte są na zasadach podmiotowości. Autor artykułu próbuje wy- kazać, iż podmiotowość w organizacji pracy, pomimo tego, że jest zjawiskiem ze swej definicji pozytywnym, w praktyce zarządzania przedsiębiorstwem ma wiele ograniczeń, uwarunkowań i wywołuje różnorodne dylematy. Odnosząc się do subiektywizmu poczucia podmiotowości, autor wprowadza pojęcie gotowości pracownika do przyjęcia relacji podmiotowej w swojej pracy zawodowej, a co z tym związane gotowości do rezygnacji z podmiotowości na rzecz traktowania przedmiotowego. Wśród różnorodnych czynników wpływających na omawianą gotowość pracownika do podmiotowości – postawy o pozytywnych skutkach zarówno dla pracownika, jak i organizacji, autor podkreśla znaczenie edukacji, w tym edukacji całożyciowej.