Krytyka irracjonalizmu w Szkole Lwowsko-Warszawskiej i jej pedagogiczny wyraz

Abstract

W filozoficznych sporach tocznych przez uczonych ze Szkoły Lwowsko-Warszawskiej (SL-W) szczególne miejsce zajmowały spory z koncepcjami irracjonalistycznymi. Kazimierz Twardowski i jego uczniowie odrzucali te koncepcje zarówno ze względów filozoficznych, jak i pozafilozoficznych. W artykule przedstawiono źródła europejskiego irracjonalizmu początku XX wieku oraz wybranych filozofów – irracjonalistów, z którymi dyskutowali przedstawiciele SL-W. Omawiając tę dyskusję, wskazano na główne linie argumentacji rozwijanej w SL-W. Krytyka irracjonalizmu ujawniła się również wyraźnie w tekstach pedagogicznych omawianych myślicieli. Tym, co charakteryzowało założenia wychowawcze w SL-W, był nacisk kładziony na ścisłość myślenia i sprawność działania, nie zaś dążenie do wyrobienia w uczniach określonego poglądu na świat. Był to wyraz konsekwentnej postawy intelektualnej tej grupy uczonych, opisywanej niekiedy jako postawa maksymalistyczna co do formy i minimalistyczna co do treści.