Mikołaj Kopernik. Patron 2023 r. i Dnia Nauki Polskiej. Decyzje sejmu i senatu o upamiętnianiu Mikołaja Kopernika

Abstract

Polscy parlamentarzyści w 2020 roku przyjęli ustawę o ustanowieniu Dnia Nauki Polskiej. Dwa lata później, w 2022 roku, Senat RP patronem 2023 ustanowił wybitnego astronoma Mikołaja Kopernika. Wskazuje to, że Parlament Rzeczypospolitej Polskiej ma w polskim porządku prawnym określone funkcje i uprawnienia. Funkcja ustawodawcza, a więc uchwalanie ustaw i uchwał, pozwala na określanie podstawowych kierunków działalności państwa. Funkcja kreacyjna polega na bezpośrednim powoływaniu i odwoływaniu organów konstytucyjnych państwa oraz osób, które wchodzą w skład tych organów. Trzecia z funkcji sprowadza się do kontroli działań władzy wykonawczej. Mając na względzie te powszechnie znane fakty, autorzy artykułu postanowili zwrócić uwagę, na istotną ich zdaniem ich, choć formalnie nie określoną, to jednak ważną funkcję kształtująco-wychowawczą. Znajduje ona wyraz w wielu działach posłów i senatorów. W odniesieniu do upamiętniania ważnych w dziejach narodu i państwa polskiego postaci, wydarzeń i idei, w sposób szczególny, w corocznych wyróżnieniach podejmowanych okolicznościowo w drodze uchwał. Zgodnie z tymi uchwałami ustanawiany jest patron danego roku. W 2023, obok kilkunastu innych wybitnych postaci, jest nim Mikołaj Kopernik. Przedstawienie okoliczności przyjęcia tej uchwały, tj. procesu legislacyjnego oraz syntetyczna analiza filologiczna i statystyczna podjętych w XXI wieku uchwał sejmowych i senackich stanowi cel naszego artykułu.