"Przeszłość, która nie przechodzi". Pamięć i zapomnienie czasów Okupacji (Occupation) w twórczości Patricka Modiano

Abstract

Podczas II wojny światowej (1940-1944) Francja, okupowana przez nazistowskie Niemcy, była wiernym partnerem Niemiec. Okres ten oznacza pełną współpracę. Francuski rząd Vichy z radością wdrażał politykę antysemicką. Dyskryminujące ustawodawstwo wobec narodu żydowskiego było prawie na pewno dziełem francuskim (a nie nazistowsko-niemieckim). Obława na Vel’d’Hiv to jedno z najbardziej zawstydzających francuskich wspomnień z wojny. Francuski historyk Henry Rousso sformułował model interpretacyjny zwany „syndromem Vichy”, który wyjaśnia złożone wzajemne oddziaływanie „historii i pamięci”. Wady francuskie świetnie odbijają się na polu literatury, zwłaszcza tej post-pamięciowej. Świetnym przykładem jest Patrick Modiano. Pamięć jest jednym z najważniejszych zagadnień w jego twórczości. Pisarz urodził się na zachodnich przedmieściach Paryża dwa miesiące po zakończeniu drugiej wojny światowej w Europie w lipcu 1945 roku. Jego ojciec był Żydem, a matkę (belgijską aktorkę) poznał podczas okupacji Paryża, a początki Modiano wywarły duży wpływ na jego twórczość. Żydowskość, nazistowska okupacja niemiecka i utrata tożsamości to powracające tematy w jego powieściach.