Ubezpieczenie od szkód wyrządzonych przez żywioły jako forma zarządzania działalnością gospodaczą w Polsce po 1990 roku

Abstract

Po 1990 r. problem ubezpieczania podmiotów gospodarczych i osób fizycznych od szkód wyrządzonych przez katastrofy nabrał szczególnego znaczenia w demokratycznym państwie polskim. W świetle ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej diametralnie zmieniły się zasady prowadzenia działalności ubezpieczeniowej. Przede wszystkim zniesiony został wprowadzony w okresie PRL podział na ubezpieczenia wynikające z prawa i umowy. Zostały one ponownie podzielone na obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenia umowne. W grupie obowiązkowych ubezpieczeń kontraktowych nie znalazły się natomiast ubezpieczenia podmiotów gospodarczych (produkcja, usługi, rolnictwo) oraz osób fizycznych od szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi. W konsekwencji tej decyzji zakłady ubezpieczeń zaobserwowały masowe wycofywanie się podmiotów gospodarczych i osób fizycznych z zawierania tego typu umów. W artykule przedstawiono analizę skutków ww. decyzji ustawodawczej dla konstrukcji zarządzania działalnością gospodarczą w obliczu klęski żywiołowej. Zwrócono uwagę, że pomoc publiczna dla osób fizycznych i podmiotów gospodarczych udzielana podczas klęski żywiołowej nie powinna być traktowana jako substytut ubezpieczenia. Zwrócono również uwagę na prawdopodobne przyczyny rezygnacji rolników i przedsiębiorców z zawierania tych ubezpieczeń. Poza tym wspomniano, że wielu podmiotom gospodarczym ubezpieczenie to daje poczucie większej stabilności finansowej firmy i może być niezbędne do utrzymania ciągłości jego działalności.