Wychowanie ku pracy, czyli o nieobecnym w dyskursie pedagogicznym

Abstract

Problematyka wychowania zajmuje od lat znaczące miejsce w dyskursie naukowym i publicznym. Wśród wielu ważnych pytań, dotyczących różnych kwestii wychowawczych, stawiane jest często pytanie: ku czemu wychowujemy? Tym, na co kierujemy wówczas uwagę, są najczęściej wartości oraz wyzwania, jakie stawia współczesny świat przed wychowującymi. Uwagę skupia w tym kontekście również praca a w następstwie tego wychowanie ku pracy. Ta dziedzina wychowania była swego czasu - lata 60. do 80. minionego stulecia - dość wyraźnie akcentowana w dyskursie pedagogicznym. Dziś można uznawać ją za nieco zapomnianą, by nie powiedzieć zaniechaną w rozważaniach o współczesnym wychowaniu. Taki stan rzeczy rodzi pewien niepokój szczególnie wtedy, kiedy uświadamiamy sobie, czym jest praca w relacji z człowiekiem i kim jest człowiek w relacji z pracą. W artykule jest mowa o tym, dlaczego ważny jest namysł nad wychowaniem ku pracy i jak można je współcześnie postrzegać. Jest też próba wskazania zadań wychowania ku pracy w kontekście przygotowania profesjonalistów o rozległych metakompetencjach, zadań w zakresie przezwyciężania dylematu ról pracowniczych i rodzinnych, a także zadań związanych z przeciwdziałaniem dysfunkcjonalnym zachowaniom przyszłych pracowników. Wydaje się, że podjęcie rozważań nad wychowaniem ku pracy nie tylko wzbogaca dyskurs pedagogiczny, ale - co ważniejsze - wzbogaca ten obszar praktyki społecznej, jakim jest wychowanie, które coraz trudniej radzi sobie ze złożonością współczesnego świata.