O zabawach i zabawkach dzieci ziemiańskich w II połowie XIX i na początku XX wieku w świetle wspomnień pamiętnikarzy z Wielkopolski

Abstract

Zabawa była i jest dominującą aktywnością charakterystyczną dla wieku dziecinnego, ale też niezwykle istotnym aspektem życia człowieka dorosłego. Zabawka jako nieodłączny atrybut czynności zabawowych towarzyszy człowiekowi od najdawniejszych czasów. Chociaż problematyce zabaw, rozrywek i sposobów spędzania czasu w warstwie ziemiańskiej poświęcono już kilka prac, zagadnienie specyfiki zabaw i zabawek dziecięcych wciąż pozostaje niewyczerpanym poznawczo obszarem badawczym. Celem podjętych analiz było uzyskanie informacji o zabawach i zabawkach dziecięcych, które utrwalone zostały w przekazach pamiętnikarskich. Podjęto próbę odtworzenia i problemowego usystematyzowania opisów i charakterystyk zabaw i zabawek, wskazania czynników warunkujących ich specyfikę, bogactwo ich form i rodzajów. Cezury terytorialne obejmują swym zasięgiem obszar Wielkopolski, dzielnicy zaboru pruskiego. Cezury czasowe zaś obejmują drugą połowę wieku XIX i początek wieku XX. Bazą źródłową dla rozpatrywanego zagadnienia uczyniono materiały wspomnieniowe i pamiętnikarskie wydane drukiem, których autorzy pochodzili z rodzin ziemiańskich zamieszkujących na ternie Wielkopolski.