Przegląd narzędzi do badania kontekstu rozwoju dzieci do lat trzech

Abstract

Artykuł jest syntezą krytycznego przeglądu literatury, którego celem było ustalenie, w jaki sposób badano dotąd warunki do rozwoju autonomii i samokontroli tworzone dzieciom w okresie 2.–3. roku życia wychowującym się w środowisku domowym i instytucjonalnym. Przegląd obejmował głównie druki zwarte i czasopisma naukowe z lat 2000–2014, znajdujące się m.in. na listach czasopism punktowanych MNiSW oraz w bazach Ebsco i Biblioteki Narodowej. W artykule przedstawiono sześć narzędzi: jedno opracowane w Polsce i pięć pochodzących ze Stanów Zjednoczonych. Scharakteryzowano teoretyczne założenia, na podstawie których zostały one zbudowane, badane wymiary i przykładowe wskaźniki oraz wartości psychometryczne skal. Przedstawiono te ich wymiary i wskaźniki, które można wykorzystać do diagnozy warunków rozwoju autonomii i samokontroli tworzonych dzieciom przez dorosłych. Teoretyczną podstawą tej analizy i interpretacji jest społeczna psychologia rozwoju oraz społeczna psychologia środowiskowa.