Dynamika współczesnej rodziny

Abstract

Celem artykułu jest przedstawienie dynamiki rodziny poprzez określenie zmian makro- i mikrospołecznych. Rodzina jako system przeobraża się ze względu na zmiany makrospołeczne, ale także sama inicjuje w pewnym zakresie zmiany w społeczeństwie. Określony problem badawczy dotyczy znalezienia odpowiedzi na następujące pytanie: jakie zmiany makro- i mikrospołeczne decydują o współczesnym modelu rodziny? Analizę dyskursu o rodzinie przeprowadzono, posługując się analizą literatury przedmiotu badań. Sformułowanie celu artykułu stało się fundamentem do określenia zmian makro- i mikrospołecznych w rodzinie. Następnie przedstawiono cechy tradycyjnej i współczesnej rodziny na podstawie analizy prowadzonego w literaturze dyskursu i syntezy zrealizowanych badań empirycznych. Na przekształcanie się rodziny wpływ wywiera m.in. ekonomia, biologia, medycyna, migracja ludności, feminizacja. W konsekwencji wpływu wyodrębnionych obszarów życia nastąpiła aktywizacja zawodowa kobiet, wzrost potrzeb konsumpcyjnych, zawieranie małżeństw w późniejszym wieku, zwiększenie liczby małżeństw bezdzietnych. Wraz z wyróżnionymi przeobrażeniami krystalizuje się inne podejście do wychowania dzieci, stosowanych metod wychowawczych, rozwiązywania konfliktów. Współczesna rodzina, mimo różnych form alternatywnych, nadal ma strukturę rodziny tradycyjnej. Cechą rodzin jest jednak ich rekonstruowanie poprzez zawieranie kolejnych związków. Członkowie rodziny rozwiązanej i nowo utworzonej utrzymują relacje pomagające w wychowaniu dzieci. Za wartości cenione w rodzinie młodzież uznaje zaufanie, wzajemny szacunek i tolerancję. Nie ma widocznego podziału na specjalizację w rodzinie. Cechą charakterystyczną rodziny jest także wertykalizacja, czyli długie życie, ale jednocześnie ograniczenie do niewielkiej liczby krewnych. Następuje wzrost transferów międzygeneracyjnych: dziadkowie - wnukowie lub wnukowie - dziadkowie.