Szesnascie lat badań monitoringowych Jeziora Głęboczek

Abstract

Jezioro Głęboczek, ze względu na położenie w granicach administracyjnych miasta Tuchola poddawane było silnej presji antropogenicznej. Potrzeba przywrócenia akwenu lokalnej społeczności, skłoniła władze miasta do poszukiwania rozwiązania tego problemu. Opracowano szereg planów rekultywacji jeziora, z których pierwsze zostały wdrożone na początku lat 90-tych XX wieku. Zabiegi polegały na ochronie czynnej na obszarze zlewni bezpośredniej jeziora poprzez budowę rowu opaskowego, napowietrzaniu jeziora wreszcie w ostatnim okresie zastosowano inaktywację fosforu za pomocą podanego do toni wodnej koagulantu PIX-18. Porównanie archiwalnych wyników monitoringowych prowadzonych przez służby ochrony środowiska przed rozpoczęciem strącania fosforu, z badaniami przeprowadzonymi po wykonanych zabiegach, wykazało istotny spadek koncentracji związków fosforu w wodach jeziora. Nastąpiła przy tym zmiana pierwiastka limitującego produkcję pierwotną z azotu na fosfor. Jednak w efekcie nie doprowadziło to do znaczącego i jednocześnie trwałego spadku produkcji pierwotnej i oczekiwanej poprawy przezroczystości wód. Analizując w ramach kolejnych serii pomiarowych (lata 2006 – 2010) wielkość parametrów najistotniejszych dla oceny jakości wód, można zauważyć systematyczny trend wzrostu ich wartości. Fosfor ogólny, chlorofil „a” oraz przezroczystość powróciły do poziomu zbliżonego jak przed ostatnim z zastosowanych zabiegów rekultywacyjnych – charakterystycznego dla eutroficznego stanu wód. Świadczyć to może o przyjęciu niewłaściwej metody rekultywacji, jej zbyt małej intensywności, bądź o fakcie istnienia nie określonych do tej pory mechanizmów blokujących poprawę jakości wód zbiornika.