Myślenie mityczne w pedagogice (w świetle koncepcji mitu Ernsta Cassirera)

Abstract

Praca dotyczy mitycznego myślenia o wychowaniu. Zagadnienie to można ujmować na wiele sposobów, przyjmując różne założenia epistemologiczne i metodologiczne. Z istniejących koncepcji mitu i myślenia mitycznego przyjąłem tę, która wydała mi się najciekawsza - filozofię mitu Ernsta Cassirera, usytuowaną w jego filozofii form symbolicznych. Do najważniejszych cech, przemawiających za zasadnością takiego akurat wyboru, należy traktowanie przez Cassirera mitu jako pewnej formy organizacji świata, jako apriorycznej struktury umysłu, niezależnej od aktualnego umiejscowienia człowieka w kulturze, przekraczającej „tu i teraz" jednostki. Dzięki temu można użyć kategorii „mitu" w refleksji nad współczesnym człowiekiem. W dodatku Cassirerowskie rozumienie mitu nie posiada zabarwienia wartościującego. Pozwala to w miarę obiektywnie spojrzeć na obecność mitu we współczesności, w tym i w pedagogice. Pierwsza część pracy dotyczy rozumienia pedagogiki jako myślenia o wychowaniu. Elementem tak pojmowanej pedagogiki jest m.in. myślenie mityczne. W drugiej części postaram się przedstawić podstawowe zagadnienia dotyczące filozofii mitu Ernsta Cassirera i możliwości jej zastosowania w rozmyślaniach nad pedagogiką. Pierwsze dwie części będą stanowiły kontekst dla trzeciej, w której wskażę na niektóre przejawy myślenia mitycznego w pedagogice.