Symbolism of the gate on title pages of books

Abstract

Brama (drzwi) jest jednym z symboli chrześcijańskich podkreślanych w średniowiecznej architekturze, wywodzących się z Biblii i architektury starożytnej. W edytorstwie została wykorzystana od momentu wynalezienia druku, głównie w komponowaniu stron tytułowych. Ich celem jest określenie i wprowadzenie czytelnika w treść dzieła. Symbolika bramy miała wywoływać u czytelników te same emocje jakie towarzyszyły przekraczaniu progów świątyń, przechodzeniu ze świata profanum do sacrum czyli z lekturą księgi, którą rozpoczynała, miała przenosić czytelnika, z niewiedzy i nieumiejętności do mądrości. Nadto miała zapowiadać treści w korelacji z tytułem, dalej zachęcać do nabycia i korzystania z książki i wywoływać wrażenia artystyczne. W artykule omówiono genezę symboliki bramy, przedstawiono przykłady świadomej działalności projektantów - autorów i wydawców, źródła i wzory komponowania, podano przykłady publikacji i ich zależności. Podano subiektywnie dobrane przykłady realizacji stron tytułowych z terenów polskich i europejskich od XV do XIX w