Dystopia albo ontologia Zło-bytu

Abstract

Artykuł traktuje o fenomenie dystopii, który jako antonimiczne pojęcie utopii może stanowić dla pedagogiki źródło inspiracji w sensie radykalnego sposobu myślenia o społeczeństwie, człowieku i wychowaniu, antycypując w postaci jej sceptycznego alter ego skutki realizacji projektów Powszechnej Szczęśliwości, dystopia może być źródłem pedagogicznego pragmatyzmu i wstrzemięźliwości wobec pedagogicznej „woli mocy”. Autor analizuje w artykule kolejno: źródłosłów samego terminu „dystopia”, wybrane definicje tego pojęcia, cechy dystynktywne dystopii, odróżniające ją od anty-utopii czy czarnej utopii, oraz dokonuje przeglądu najbardziej reprezentatywnych dla gatunku pozycji literackich i filmowych – od starożytności po współczesność, dokonując przy tym typologizacji charakterystycznych właściwości, składających się na differentia specifica dystopii.