„Świat życia codziennego” jako źródło wiedzy pedagogicznej

Abstract

Kategoria „świata życia codziennego” (Lebenswelt) opiera się na założeniu, że wszelki, źródłowy i prawdziwy, początek „w zdobywaniu poznania jest nienaukowy”. Kategoria ta jest więc swoistą rehabilitacją i dowartościowaniem „przednaukowego doświadczenia”. Wyeksponowanie znaczenia „świata życia codziennego” na gruncie pedagogiki ściśle związane jest ze stanowiskami pedagogicznymi o profilu fenomenologicznym i badaniami pedagogiczno-antropologicznymi. Jednym z kluczowych przedmiotów zainteresowania takich badań jest też fenomen dzieciństwa, a przyjęcie perspektywy „świata życia codziennego” wyraża się tu w tym, by „wchodzić” w „świat”, w którym żyją dzieci – odkrywać go, uczyć się go i w ten sposób odkrywać zadania i problemy z tego „świata” się wyłaniające. To, w jaki sposób dziecko postrzega otaczający świat można bowiem porównać do obrazów widzianych w kalejdoskopie, które ukazują się nam w swej rozmaitości i zmienności. Teoria pedagogiczna powinna koncentrować się zatem na badaniu dziecięcego widzenia świata, przezwyciężając antropologiczną perspektywę, która skoncentrowana jest na „świecie dorosłych”. Praktyka zaś powinna się opierać na towarzyszeniu dziecku, stwarzaniu atmosfery zaufania i współdziałania.