Trudności i perspektywy współczesnych badań nad Herbartem (na marginesie monografii Andrzeja Murzyna: J.F. Herbart i jego miejsce w kontekście pokantowskiej myśli idealistycznej)

Abstract

Artykuł jest próbą określenia stanu badań nad filozofią i pedagogiką J.F. Herbarta (1776-1841) w Polsce. Podstawą analizy jest opublikowana przez Andrzeja Murzyna w 2004 roku monografia twórczości urodzonego w Oldenburgu niemieckiego myśliciela. W pierwszym rozdziale wskazuje się na trzy trudności rozpoczętych przed kilkoma laty nowych badań nad Herbartem. W drugim rozważane są nieporozumienia odnośnie do filozoficznego charakteru pedagogiki Herbartowskiej i jej miejsca w opracowanym przez oldenburczyka systemie. Tłem trzeciego rozdziału jest socrealistyczne wypaczenie i zawężenie ujęcia myśli Herbarta, które winno zostać przezwyciężone przez nowy język i nową perspektywę badawczą. W czwartym autor artykułu ocenia szanse ukazania „jasnej strony” pedagogiki Herbartowskiej. Na zakończenie wskazuje on na kierunek, w którym winno się poszukiwać źródła odnowionego spojrzenia na Herbarta i jego myśl.