Ręczność, praksja i język: nowe spojrzenie na delikatną triadę

Abstract

Ludzie najczęściej wykazują dominację prawej ręki w spontanicznym wykonywaniu drobnych codziennych czynności oraz dominację lewej półkuli w kontroli złożonych działań manualnych i w posługiwaniu się językiem. Jeśli te zachowania łączy wspólna specjalizacja w korze mózgowej, to powinny one być podobnie zorganizowane w mózgu bez względu na ręczność. Ponieważ większość dotychczasowych badań nad tymi zależnościami skupiała się na osobach praworęcznych i rzadkich przypadkach osób ze zwierciadlanie odwróconą lateralizacją funkcji, siła tych zależności nadal pozostaje niejasna. Na przykładzie danych pochodzących od 63 osób (27 praworęcznych, 15 oburęcznych i 21 leworęcznych) przebadanych za pomocą funkcjonalnego obrazowania rezonansem magnetycznych (fMRI) wykazujemy, że zależność między ręcznością a praksją oraz ręcznością a językiem jest znacząco słabsza niż bezpośrednia zależność pomiędzy praksją a ję- zykiem. Wyniki te wspierają ideę, że preferencja ręki jest kontrolowana przez mózg względnie niezależnie od funkcji manualnych wyższego rzędu i zdolności do używania języka.