Podstawy filozoficzne pedagogiki serca oraz psychologiczna koncepcja człowieka Marii Łopatkowej

Abstract

Pedagogika serca Marii Łopatkowej nie jest pedagogiką zawieszoną w próżni. Ma ona bowiem swe podstawy filozoficzne i psychologiczne. Podstaw tych nie trzeba się domyślać, a tym bardziej wymyślać, ponieważ autorka prezentuje je sama, mówi o nich explicite. Filozofii i psychologii nie poświęciła jednak oddzielnego miejsca, rozdziału. Ich elementy są wplecione w wielką narracje autorki o egzystencji człowieka, o jego rozwoju psychicznym i uspołecznianiu się, o celach, treściach i metodach wychowania. Ilekroć Łopatkowa analizuje jakieś zagadnienie, w warstwie teoretycznej przywołuje teorie wybitnych filozofów i psychologów, a także przedstawia własne przemyślenia. Warstwę praktyczną zaś wzbogaca licznymi przykładami swoich doświadczeń pedagogicznych, doświadczeniami wziętymi prosto z życia. Niniejszy artykuł stanowi próbę zebrania w jednym miejscu pojawiających się w pedagogice serca elementów filozoficznych i psychologicznych oraz ułożenia ich w pewną zwartą logiczną całość. W ten sposób powstał obraz filozofii i psychologii, na których ta pedagogika została oparta. Poznanie owych fundamentów umożliwia holistyczne ogarnięcie i zrozumienie egzystencjalnego, ontogenetycznego i wychowawczego przekazu tego wielkiego pedagoga.