Teoria systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna - między metafizyką a metabiologią

Abstract

Artykuł traktuje o teorii systemów autopojetycznych niemieckiego socjologa i pedagoga Niklasa Luhmanna, obecnie jednej z najciekawszych i najbardziej nośnych odmian ogólnej teorii systemów. Luhmann ujmuje społeczeństwo nie jako zbiorowisko ludzi, lecz jako zamknięty operacyjnie proces komunikacji, co budzi niekiedy kontrowersje ze względu na radykalnie funkcjonalno-cybernetyczny charakter teorii i jej terminologię (np. człowiek jako maszyna nietrywialna). Współcześnie teoria systemów autopojetycznych jest rozwijana i modyfikowana w postaci konkretnych zastosowań dla analiz społecznych na gruncie socjologii i pedagogiki. Artykuł omawia krytycznie możliwości i sposoby działania pedagogicznego w tak specyficznie pojmowanej rzeczywistości społecznej.