Percepcja postaw rodzicielskich przez młodzież a jej trudności w procesie podejmowania decyzji zawodowych

Abstract

Celem prezentowanego badania była analiza związku pomiędzy trudnościami, jakie w procesie podejmowania decyzji pojawiają się wśród młodzieży w różnym wieku, a jej percepcją postaw rodzicielskich. W badaniu, mającym charakter kwestionariuszowy, wzięło udział 300 uczniów ostatnich klas gimnazjum i liceum (dwie grupy po 150 osób każda, łącznie 162 dziewcząt i 138 chłopców). Wykorzystano w nim Kwestionariusz Podejmowania Decyzji Zawodowych Gatiego oraz Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców KPR-Roc Plopy. W wyniku analizy skupień wyłoniono po dwa skupienia postaw rodzicielskich dla każdej z czterech grup badanych (dziewczęta i chłopcy, gimnazjaliści i licealiści). Okazały się one powiązane z różnymi kategoriami trudności decyzyjnych. Na przykład dziewczęta, zarówno gimnazjalistki, jak i licealistki, prezentują lepsze wskaźniki gotowości do podejmowania decyzji zawodowych, gdy oboje rodzice oceniani są przez nie jako akceptujący i dający autonomię, a ojcowie jako ochraniający. Z kolei chłopcy gimnazjaliści lepiej radzą sobie z podejmowaniem decyzji, gdy rodzice nie koncentrują się na nich wychowawczo, czyli gdy oceniają matki jako mniej akceptujące i ochraniające, stawiające niższe wymagania, a ojców jako mniej ochraniających i dających dziecku wyższą autonomię. Badanie nie potwierdziło wcześniejszych doniesień, iż dziewczęta prezentują większe trudności decyzyjne niż chłopcy. Wykazano również, że młodzież starszą charakteryzuje niższy poziom trudności decyzyjnych.