Od funkcji oceniania do kultury samoregulowanego uczenia się, czyli rozprawa o ocenianiu kształtującym

Abstract

Celem niniejszego tekstu jest dyskusja nad „ocenianiem kształtującym”, które już od pewnego czasu cieszy się coraz większym zainteresowaniem w polskim środowisku edukacyjnym. Podstawowe pytania w tym obszarze sprowadzają się do rozstrzygnięcia, czy ocenianie kształtujące jest po prostu rodzajem oceniania, czy raczej swoistą innowacją, procesem, a może zbiorem technik/strategii postępowania dydaktycznego, czy raczej zbiorem zasad efektywnego nauczania, a może czymś innym/czymś więcej? Na podstawie przeglądu dostępnej polskiej i anglojęzycznej literatury przedmiotu podjęto próbę wyjaśnienia i uspójnienia terminologii związanej z omawianą problematyką i dookreślenia istoty oceniania kształtującego. Następnie akcent przesunięto w stronę rozważań o kulturze samoregulowanego i autonomicznego uczenia się, bowiem omówione działania i proponowane strategie utożsamiane z „ocenianiem kształtującym” świadczą o zamierzonym tworzeniu specyficznego środowiska dydaktycznego. Syntezę tych rozważań stanowi propozycja teoretycznego modelu oceniania kształtującego opracowana przez Iana Clarka (2012), która stanowi kombinację poznawczych, społecznych i kulturowych teorii uczenia się wyznaczających postępowanie nauczyciela oraz uruchamiających samoregulowane strategie uczenia się uczniów.